Hoe zou een depressieve ouder jouw leven beïnvloeden?

Na het regisseren van films als Loft, Soof en De gelukkige huisvrouw, besloot Antoinette Beumer toch het verhaal dat geïnspireerd is op haar jeugd te vertellen. Ze groeide op met een manisch-depressieve vader. Waar het voorheen niet lukte om er een voorstelling van te maken, heeft Beumer nu toch het podium genomen. Tweedimensionaal weliswaar. Gevoed door haar angst om zelf gek te worden, startte ze een zoektocht naar redenen waarom haar vader werd zoals hij was. Uit haar herinneringen en haar creativiteit ontstond het verhaal ‘Mijn vader is een vliegtuig’.

Synopsis
Eva is een succesvolle veertigjarige vrouw. Ze heeft een liefhebbende man, een prachtige tweeling, een goedlopend bedrijf en binnenkort trekt ze in haar droomhuis. Maar dan sterft haar moeder, waardoor ze haar gevoel van zekerheid en grip op de wereld verliest. Dit heeft alles te maken met haar jeugd, specifiek met haar vader. Eva heeft vrijwel geen herinneringen meer aan hem, maar ze weet nog wel dat hij steward was. Als ze haar vader Joost opzoekt in de psychiatrische inrichting, opent de diepe beerput naar haar verleden…

De schrijfstijl en de opbouw
Beumer heeft het verhaal geschreven in de eerste persoon en vertelt alleen uit het perspectief van Eva. Dit past het verhaal als gegoten. Als lezer kom je zo dicht bij Eva dat je haar emoties bijna kunt voelen. De afstand tussen Eva en haar ouders wordt benadrukt door hoe zij haar ouders aanspreekt. Ze noemt hen simpelweg Willemien en Joost, bij hun voornamen. Deze aanspreekvorm benadrukt het gevoel van kilheid in het gezin De Vries.

Het boek is opgedeeld in drie passages, respectievelijk getiteld ‘Willemien’, ‘Joost’ en ‘Eva’. In elk stuk leer je het personage dat de naam van het boekdeel toebehoort beter kennen. Althans, je krijgt inzicht in de relatie tussen Eva en de desbetreffende person. Deze opbouw is logisch en versterkt het verhaal. Enige vertraging tussen het moment waar je je als lezer iets afvraagt en het moment waarop deze vraag beantwoord wordt, geeft het verhaal af en toe een mysterieus tintje. Hierdoor krijgt het verhaal body en wil je blijven lezen.

“‘Als hij weet dat we hier zitten, gaat hij weer schreeuwen,’ zegt mama. We zitten onder de vensterbank van mijn slaapkamer, de gordijnen zijn op een kier na dicht.“

Mijn vader is een vliegtuig, pagina 88

De hoofdpersoon
Eva is de hoofdpersoon in dit boek. Vanaf het begin van het verhaal krijg je de indruk dat zij een hardwerkende vrouw is. Werk gaat voor alles, zelfs als haar moeder net is overleden. Dit blijkt al snel een omgangsmechanisme. Aan het werk zijn is voor Eva makkelijker dan de spoken van haar verleden onder ogen komen. Dat gebeurt uiteindelijk toch. Eva ontwikkelt zich daardoor langzaam van een normale -wellicht wat overwerkte- vrouw naar een angstige en bij vlagen gekke vrouw. Soms is het lastig te onderscheiden wat werkelijkheid is en wat fantasie. Zo wordt Eva een aantal keer wakker met een man aan haar bed, maar of dit tot de realiteit behoort blijft onduidelijk. Daarnaast krijg je via uitspraken van de andere personages, zoals die van haar man en de mede-eigenaar van haar bedrijf, door dat er het een en ander schort aan Eva’s gemoedstoestand. Door verschillende gebeurtenissen strijkt er uiteindelijk een gevoel van berusting op Eva neer met betrekking tot wie zij nu is, is geweest en eventueel zou worden. Je gaat met Eva mee op deze ontwikkelingsreis, welke krachtig is neergezet door Beumer. De beschreven details, gevoelens en gedachten dragen daaraan bij.

Conclusie
‘Mijn vader is een vliegtuig’ is een aangrijpend boek. Het verhaal komt extra binnen door de raakvlakken tussen Eva en Beumer zelf. Een goede opbouw, een mooi uitgewerkt hoofdpersonage en aandacht voor een onderwerp dat niet voor iedereen dagelijkse kost is, laten je het boek niet wegleggen en geven je inzicht in het opgroeien met een manisch-depressieve vader. Het lezen van dit boek is een unieke ervaring, in de meest positieve zin van het woord.

In het kort

Titel: Mijn vader is een vliegtuig
Schrijver: Antoinette Beumer
Uitgever: Lebowski Publishers
Jaar van uitgave: 2018
Aantal pagina’s: 236
Aantal hoofdstukken: 73
Serie of stand-alone: Stand-alone
Beoordeling: