Ane Riel (1971) is een Deense auteur. Zij brak wereldwijd door met haar boek Harpiks, dat nu door Kor de Vries naar het Nederlands vertaald werd en de titel Hars kreeg. Dit boek werd in Scandinavië al meerdere malen bekroond en wordt in 2020 verfilmd. Daar is het nu nog even op wachten, maar op een unieke leeservaring hoef je dat niet. Lugubere beelden en gebeurtenissen, tot in detail uitgewerkte personages en een fantastisch plot maken Hars een must-read.

De tekst op het omslag
Liv stierf toen ze nog maar zes jaar oud was. Tenminste, dat is wat iedereen denkt. Haar vader weet dat hij de enige is die ervoor kan zorgen dat zij veilig is. Dus verlaat hij op een avond zijn afgelegen huis om zijn boot de zee op te duwen en richting de rotsen te sturen, om nadien zijn dochter als vermist op te geven. In het huis dat steeds voller wordt houdt Liv zich in een container verborgen. Zo hoeft zij nooit naar school. En zo blijft zij voor altijd bij haar ouders. Want haar moeder wordt alsmaar groter en komt het huis ook nooit meer uit en haar tweelingbroertje Carl is altijd dicht bij haar, alhoewel zij de enige is die hem kan zien… Spannend, grimmig, verontrustend én liefdevol – Hars is een intense en unieke psychologische thriller die je bij de strot grijpt en niet meer loslaat.

Drie ingenieus verweven perspectieven
Riel vertelt het verhaal vanuit verschillende perspectieven. Het eerste en meeste prominente perspectief is dat van Liv Haarder. Liv is een jong meisje en de heftige gebeurtenissen  in haar leven door haar ogen zien doet je dat extra beseffen. Toch is Riel heel knap dichtbij het personage gebleven: Liv weet niet beter en de dingen die voor de lezer vreemd zijn, zijn voor Liv doodnormaal. Dat het perspectief van een kind gebruikt wordt om het verhaal te vertellen, is in vele opzichten uniek en zorgt voor verrassende wendingen. Een ander perspectief dat Riel gebruikt is dat van moeder Haarder, een vrouw die niet langer in staat is uit bed te komen of te praten. Ze communiceert daardoor met Liv via geschreven tekst – brieven, notities of kattebelletjes. Deze andere vorm van tekst had voor afstand kunnen zorgen, maar doet dat absoluut niet. Het maakt het verhaal juist levendig door de afwisseling in tekst en nauwkeurige beschrijven van gevoelens en gedachten van moeder. Ten slotte wordt het perspectief van een nieuwkomer in Liv’s woonplaats. Hij stelt vraagtekens bij wat hij ziet en hoort over de familie Haarder en gaat op onderzoek uit. Dat zorgt voor een extra spanningsboog en voor bevestiging van de afstand die bestaat tussen de familie Haarder en de samenleving. Deze drie perspectieven heeft Riel scherp en met een oog voor (gruwelijk) detail verweven, waardoor elk aspect van het verhaal betekenis krijgt.

Een boek zonder label en dus uniek in zijn soort
De plot is luguber, interessant en goed doordacht. Keer op keer weet Riel je te verbazen door bizarre voorvallen en door omstandigheden die logischerwijs tot andere gebeurtenissen zouden leiden dan in het verhaal gebeurd. Het is ook geen whodunnit. Maar wat is het dan wel? De psychologische aspecten die in dit boek aan bod komen, doen neigen naar het label psychologische thriller. Toch is ook dat niet passend, omdat er geen misdaad centraal staat zoals we kennen uit de gebruikelijke thriller. Hars komt dan ook niet in de buurt van elke andere thriller die je ooit gelezen hebt. Misdaad is niet het centrale onderwerp; de verknipte gezinssituatie van de familie Haarder lijkt beter passend. Het boek wordt daarom het meest recht gedaan door er geen label aan te geven en te erkennen hoe uniek het is.

Conclusie
Hars zet je aan het denken: hoe had jij gereageerd op de voorvallen als je was opgegroeid zoals Liv en wat had jij gedaan als je in de schoenen van de nieuwkomer stond? Houdje daarvan? En houd van boeken die anders dan anders zijn? Ben je niet vies van bizarre en soms wat lugubere omstandigheden? Dan is Hars het perfecte boek voor jou. De combinatie van het kinderlijke perspectief, een verhaal dat bij vlagen gruwelijk is en het feit dat het haast niet te beschrijven valt, maken Hars namelijk een boek dat je lang bij zal blijven. 

In het kort

Titel: Hars
Auteur: Ane Riel
Uitgever: Prometheus
Jaar van uitgave: 2019
Aantal pagina’s: 271
Serie of stand-alone: Stand-alone
Beoordeling: