De Australische Trent Dalton is alom geprezen voor zijn Boy swallows universe. In Australië won dit boek al diverse prijzen. De Nederlandse vertaling (door Elvira Veenings) is inmiddels uitgebracht door HarperCollins en heeft als titel Jongen verslindt heelal gekregen. Een intrigerend en uniek boek, dat draait om “broederschap, het lot, familiebanden, ongewone vriendschappen en ware liefde”.

De flaptekst geeft een treffend beeld van het verhaal:
Het leven van de twaalfjarige Eli Bell is ingewikkeld, met een verdwenen vader, een broertje dat weigert te praten, een junkiemoeder, een heroïne dealende stiefvader en een ex-gedetineerde en crimineel als oppas. Toch staat hij open en vrolijk in het leven en probeert hij een goed mens te zijn in een krankzinnige wereld. Maar het lot zorgt steeds voor nieuwe problemen, met Tytus Broz, de legendarische drugsdealer, voorop. Dan wordt Eli’s moeder gearresteerd en moet hij bij zijn onbekende vader aankloppen, waardoor hij oog in oog komt te staan met de criminelen die zijn wereld overhoopgooiden. En tot overmaat van ramp wordt hij ook nog eens verliefd op het meisje van zijn dromen…

Dalton’s schrijfstijl is uniek. Prachtige quotes zijn meer regel dan uitzondering. Denk bijvoorbeeld aan ‘Doe wat met de tijd, voordat de tijd wat met jou doet’. De afwisseling tussen hele lange en hele korte zinnen gecombineerd met details (veel details!) en beeldspraak maken het verhaal. Dit alles zorgt er echter ook voor dat het even duurt voordat je in het verhaal komt. Het maakt het verhaal namelijk wat abstract. Maar omdat Dalton het verhaal van Eli in de eerste persoon vertelt, neem je dat voor lief. Je krijgt namelijk het gevoel dat je echt in Eli’s hoofd zit. En dat is precies de crux: het abstracte en onwaarschijnlijke zorgen voor medelijden met Eli. Verzint deze arme jongen een geheel nieuwe wereld om de verschrikkelijke voorvallen in de zijne een plaats te kunnen geven? Wat is fantasie en wat is werkelijkheid?

De personages die onderdeel zijn van het verhaal, zijn stuk voor stuk origineel. Zo is er zijn broer die niet praat, een drugsdealer met een handel in kunstmatige ledematen als dekmantel, een briefwisseling met een gevangene, en een oppas die zijn geld als crimineel verdiende en de nodige levenslessen opgedaan in dat leven graag met Eli deelt. Deze kleurrijke personages leer je beetje bij beetje kennen. Doordat Dalton de informatie mondjesmaat prijs geeft, legt het boek lastig weg.

“De hand zag er tegelijkertijd realistisch en onwerkelijk uit. Hij was kaarsrecht afgesneden bij de pols, en alle vijf de vingers zagen eruit of ze gemaakt waren van was of gewikkeld in Glad-huishoudfolie, net zoals Tytus aanvoelde.”

De plot is daardoor sterk en vernieuwend. De hoeveelheid details noemde ik al eerder, maar deze verdienen wat extra toelichting. De op het eerste oog wat loze zinnen en opmerkingen die Dalton plaatst, krijgen verderop in het verhaal namelijk hun betekenis. Dit zorgt voor meerdere aha-erlebnissenen dat geeft de leeservaring een extra dimensie (plus een glimlach en een sprongetje in je hart elke keer als een detail op zijn plaats valt). Dit gebeurt met de eerste zin van het boek ‘Je einde is een dood ornaatelfje’ en zelfs de opbouw van de titel vindt zijn oorsprong in het verhaal.

Zodra je de laatste bladzijde gelezen hebt, ben je nog niet klaar met het boek. De ontknoping zorgt er namelijk voor dat je het verhaal opnieuw wilt lezen – of in elk geval nogmaals wilt doorbladeren en enkele passages opnieuw tot je wilt nemen. Het verhaal dat eigenlijk onnoemelijk zwaar en triest is, heeft Dalton op een ontroerende en toegankelijke manier vertelt. Eli’s worsteling met het goede versus het kwade laat je nadenken. En dat is wat een boek indrukwekkend maakt.

P.S. Ik kan deze recensie niet afsluiten zonder de pracht van de omslag te hebben benadrukt. De kleuren spatten ervan af en de omslag krijgt nog meer betekenis zodra je het boek uit hebt. Wauw!

In het kort

Titel: Jongen verslindt heelal
Auteur: Trent Dalton
Uitgever: HarperCollins
Jaar van uitgave: 2019
Aantal pagina’s: 491
Serie of stand-alone: Stand-alone
Beoordeling: