De stotteraar – Charles Lewinsky

De Zwitserse Charles Lewinsky brak internationaal door met zijn literaire roman Het lot van de familie Meijer. Onlangs verscheen nieuw werk van Lewinsky’s hand, dat de titel De stotteraar kreeg (naar het Nederlands vertaald door Herman Vinckers). Het is een prachtig geschreven verhaal!

De tekst op het omslag
In de gevangenis zit Johannes Hosea Stärckle, en hij vertelt over zijn leven en zijn ambacht: (sterke) verhalen schrijven. Geboren uit zijn onkunde te spreken – hij stottert verschrikkelijk – is Stärckle een meester geworden van het geschreven woord. Omdat hij al sinds zijn vroege jeugd stottert, vertrouwt Johannes Hosea Stärckle volledig op de macht van het geschreven woord. De Bijbel kent hij uit zijn hoofd en zijn epistels zijn dan ook kwistig doorspekt met Bijbelse citaten. Zonder enige scrupules zet hij zijn schrijftalent in als noodweer en om zijn carrière vooruit te helpen. Een geval van bedrog – hij noemt het liever een ongelukkige onzorgvuldigheid – brengt hem in de gevangenis. Met brieven, bekentenissen en verzonnen verhalen probeert hij daar de mensen voor zich te winnen die over zijn lot kunnen beslissen: de gevangenispastoor, de drugsbaas, en de uitgever.

Rare, maar interessante snuiter
De stotteraar is een sterk karaktergedreven boek. De hoofdpersoon Johannes is niet sympathiek, ook niet zo zeer aardig. Zijn keuzes zijn niet lovenswaardig. Toch staat het lezen over deze bijzondere man, misschien ook wel rare snuiter, de lezer op geen enkel moment tegen. De thema’s die worden verwerkt in zijn verhaal (gevangenschap, misbruik, eenzaamheid, geloof) zorgen namelijk voor begrip. Johannes’ liefde voor woorden en zijn vaardigheid om zich met die woorden te kunnen voordoen als ieder willekeurig persoon, zorgen voor verrassende en interessante wendingen in het verhaal. Wat Lewinsky sterker had kunnen uitwerken, zijn de gevoelens van de hoofdpersoon. Deze blijven wat op het oppervlak. Ze worden aangekaart in de dagboek-stukken, maar ook daar mist diepgang. Dit had de hoofdpersoon nog wat meer mens kunnen maken. Dat Johannes vreemd maar daardoor des te interessanter is, staat in elk geval buiten kijf.

“Als het om de juiste taal gaat, kan ik elke kleur aannemen.”

Goed met woorden
Als Lewinsky iets is, dan is het wel goed met woorden. De schrijfstijl is geweldig. Elke zin lijkt perfect – vol aandacht geconstrueerd, elk woord weloverwogen. De woorden worden geweven tot zinnen die worden geweven tot een intrigerend verhaal dat je pas loslaat na het lezen van het laatste woord. Door middel van verschillende vormen van geschreven woord (brieven, een dagboek en zogenaamde vingeroefeningen) leert de lezer de protagonist en zijn leven kennen. De afwisseling houdt de vaart in het verhaal. Soms is het zoeken naar waar het verhaal naartoe gaat, maar Lewinsky is een goede wegwijzer. De filosofische overdenkingen gecombineerd met sarcastische gedachten over dagelijkse situaties doen de lezer meermaals glimlachen.

Kortom
In het karaktergedreven De stotteraar overtuigt Lewinsky als woordenkunstenaar. Zijn woorden sleuren de lezer mee het leven van Johannes in. De opbouw en thema’s die worden aangesneden zijn niet alledaags, wat het verhaal alleen maar interessanter maakt. Ja. Dit boek wil je lezen.

Beoordeling