De acterende, zingende en schrijvende Nina Wähä woont in Zweden. Haar derde boek, Testament, is haar eerste boek waarmee ze international doorbrak en dat naar het Nederlands vertaald werd (door Edith Sybesma). De buitenlandse recensies waren lovend, net als die van mij!

De tekst op het omslag
De onvoorspelbare Pentti Toimi heerst over zijn gezin met strakke hand. Van de twaalf kinderen die hij kreeg met zijn vrouw Siri durfden alleen Annie, Lauri, Tarmo en Voitto uit huis te gaan – naar Stockholm, Helsinki en Cyprus (alhoewel niemand het zeker weet in Voitto’s geval). De anderen wonen nog steeds in het Finse Tornedal waar ze opgroeiden: Esko, de plichtbewuste oudste broer die hoopt de boerderij te erven; Helmi, de zus die altijd (en heel veel) geld nodig heeft; Tatu, die bijna omgekomen is bij de brand in de garage en die altijd klaarstaat om iemand een lift te geven; Lahja, die slimmer is dan ze laat blijken, maar constant in de schaduw staat van haar getalenteerde broer Tarmo. En de rest.

Vlak voor Kerstmis is het grootste deel van de kinderen samengekomen voor de voorbereidingen. Er staat iets te gebeuren _ er móet iets gebeuren, daar zijn de oudste kinderen het over eens. In het belang van hun moeder, hun jongere broertjes en zusjes, en de twee die al zijn overleden: Pentti’s tirannie moet ten einde komen. Een duister geheim blijkt de laatste druppel. Het is tijd om oude rekeningen te vereffenen.

Speciaal door gedetailleerde eenvoud
Wähä’s schrijfstijl is niet standaard. Zo spreekt ze de lezer direct aan, en is ze als verteller alwetend: ze geeft vaak al een voorproefje van wat nog gebeuren gaat. Dit zorgt voor grote betrokkenheid bij het verhaal. Er zullen constant vragen door je hoofd rondspoken om de op dat moment losse eindjes aan elkaar te verbinden. De schrijfstijl is erg toegankelijk. De woordkeuze is eenvoudig, de zinsconstructies niet ingewikkeld. Daarnaast zijn de beschrijvingen precies voldoende gedetailleerd: natuur, geuren en gevoelens laten je in het Finland van de familie Toimi wanen. De eenvoud en gedetailleerdheid geven de tekst iets speciaals, en laten je moeiteloos in deze wereld verplaatsen.

“Toimi is een grappige naam voor een gezin. Voor het geval de betekenis je ontgaan is: die betekent ‘functionerend’. Het zou voor menig gezin een grappige naam zijn. Vooral voor dit gezin. Of ook voor dit gezin.“

Opbouw uit de kunst
De opbouw van dit verhaal is uit de kunst. De alwetende vertelwijze, die wordt vergezeld door een nieuwsgierigmakend voorproefje aan de start van elk hoofdstuk, spreekt aan. In elk hoofdstuk lijkt een van de twaalf (!) broers en zussen centraal te staan. Bij voorbaat kan dit misschien afschrikken; hoe kun je zoveel personages uit elkaar houden? Wähä kan zich dit ook voorstellen, want ze richt zich meer dan eens tot de lezer om aan te geven dat ze zich daar geen zorgen over hoeven te maken. En ik kan bevestigen: dat hoeft ook niet. Het heeft niet voor afstand noch voor overdaad gezorgd. Het verhaal van elk van hen is uniek, spreekt aan en je kunt je er goed in inleven. Naarmate het verhaal vordert, zullen hun verhalen steeds meer verbonden raken. Dit zorgt er ook voor dat je de eerder beschreven personages door een ander licht gaat zien.  En dat is héérlijk: het zorgt voor verrassende inzichten die je niet wilt missen. De afloop van het boek, samen met de uiteindelijke betekenis die de titel Testament krijgt, zullen je lang bijblijven.

Kortom
Wauw. Wat is Testament een goed boek. Dit komt onder meer door de sterke schrijfstijl van Wähä. De familie Toimi voelt haast als je eigen familie. Net als dat jij die ene oom minder mag, zijn er ook personages in de familie Toimi die minder bij jou ziens- en denkwijzen past. Wähä heeft dat prachtig gedaan; het maakt het verhaal levendig en echt. Een nadeel van de geweldige personages is dat het niet als genoeg voelt. Je wilt méér weten over elk van: hoe ze verder opgroeien en zich tot elkaar blijven verhouden. Hoewel een vervolg vaak teleurstellend kan zijn, zorgen mijn vertrouwen in Wähä’s schrijfstijl en de familie Toimi ervoor dat ik mijn eigen ‘geloof’ verloochen. Nina Wähä, wil je alsjeblieft nadenken over een opvolger van Testament, in welke vorm dan ook, die de familie Toimi nog verder ontrafelt?

In het kort

Titel: Testament
Auteur: Nina Wähä
Uitgever: Prometheus
Jaar van uitgave: 2020
Aantal pagina’s: 464
Serie of stand-alone: Stand-alone
Leesfragment: niet beschikbaar
Beoordeling: