De in Gent woonachtige Sien Volders maakte drie jaar geleden grote indruk met haar debuutroman Noord. Het werd genomineerd voor de Bronzen Uil en de ANV Debutantenprijs (en behoort tot mijn lievelingsboeken). Na het hoge, Canadese noorden, neemt ze de lezer nu mee naar zuidelijker oorden – Sicilië welteverstaan. Deze roman krijgt ook een eenlettergrepige titel, Oogst, en is bijna net zo indrukwekkend als Noord!

De tekst op het omslag
Hoe ver gaat een moeder om haar kind een beter leven te bieden? En hoe sterk is een jongensvriendschap? De Roemeense Alina reist met haar elfjarige zoon Lucian naar Sicilië om daar het geld te verdienen dat thuis hard nodig is. Terwijl Alina tijdens het zware werk op een tomatenplantage haar hoop en verwachtingen voortdurend moet bijstellen, ontmoet Lucian twee jongens van zijn leeftijd, met heel verschillende achtergronden. Gedurende het jaar waarin ze bevriend zijn, vechten de drie jongens met elkaar, voor elkaar en tegen de wereld. Tot die hen inhaalt. Oogst is een schrijnend verhaal over veerkracht en vriendschap, en over de strijd om een waardig bestaan aan de onderkant van Europa.

Buitenstaanders
De opbouw van dit verhaal is sterk. Drie groepen mensen werken samen op het eiland Sicilië: “de Sicilianen als eigenaars, de Tunesiërs als werkkrachten, en dan de nieuwkomers. De Roemenen, de Afrikanen uit de bootjes die gestaag begonnen aan te spoelen.” Door de ogen van zowel moeder Alina als haar zoon Lucian leert de lezer hoe deze nieuwkomers op Sicilië behandeld worden. Als buitenstaanders. Door de korte hoofdstukken, die bondig en krachtig zijn geschreven, leert de lezer hen steeds beter kennen. Alina’s verhaallijn draait om de erbarmelijke leefomstandigheden en uitbuiting – op professioneel, emotioneel en seksueel vlak. Lucian’s verhaallijn draait om discriminatie, maar ook om het overbruggen van de verschillen tussen de groepen mensen. De overeenkomsten zijn misschien wel net zo groot. De verschillen en overeenkomsten die aanwezig zijn in beide verhaallijnen broeien. Het is wachten op een climax, een uitbarsting. Deze komt en stelt niet teleur. Het biedt een prachtige afsluiting van een mooi en triest verhaal, waar nog lang over gemijmerd zal worden.

“Slinks besluipen zijn angsten hem, ze ruiken zijn zwakke plekken, weten wanneer zijn verdediging wegvalt.”

Tastbare emoties
De emoties van de personages maken dit verhaal. De angst om geen onderdeel te mogen worden van deze ‘nieuwe’ maatschappij, de angst om (nog verder) onderdrukt te worden, de angst om dingen te doen die je niet wilt, de schaamte voor landgenoten, de heimwee. Maar ook de blijdschap om herkenning te vinden in bijvoorbeeld muziek of bij elkaar, de blijdschap door vriendschap. Hoe deze emoties zich meester maken van Alina en Lucian, wordt tastbaar gemaakt door korte, rake beschrijvingen van gedachten en situaties. Dit is een kracht van Volders waar niemand omheen kan en die de leeservaring naar een hoger niveau tilt.

Kortom
Dit boek is uniek. De lezer waant zich moeiteloos in het Sicilië van Alina en Lucian. Dat Volders zowel Italiaans als Roemeens in het verhaal verweeft, versterkt dit. De sterke opbouw, maatschappelijk relevante onderwerpen en schitterende, bondige taal, maken ongelooflijk veel indruk. Oogst zal iedere lezer kunnen bekoren én laten nadenken. Chapeau!

In het kort

Titel: Oogst
Auteur: Sien Volders
Uitgever: Hollands Diep
Jaar van uitgave: 2020
Aantal pagina’s: 220
Serie of stand-alone: Stand-alone
Leesfragment: klik hier
Beoordeling: