Waar we niet over praten – Tracey Lien

De ouders van Tracey Lien vluchtten van Vietnam naar Australië. Ze werd zelf geboren in Sydney. Lien behaalde haar Master of Fine Arts in Kansas en werkte als verslaggever voor de Los Angeles Times. Waar we niet over praten (naar het Nederlands vertaald door Mary Bresser) is haar debuutroman. Lien behandelt thema’s zoals intergenerationele trauma’s, racisme en stereotypering binnen de Australisch-Vietnamese gemeenschap – met als doel “iets los te maken” en lezers te laten meekrijgen “hoe het voelt”. Daar is Lien in geslaagd!

De tekst op het omslag
Wanneer de zeventienjarige Vietnamees-Australische Denny Tran de avond met vrienden doorbrengt, komt hij op brute wijze om het leven in een druk restaurant in de buitenwijk Cabramatta in Sydney, een vluchtelingenenclave die wordt geteisterd door gewelddadige misdaad en onverschillige politie. Denny’s oudere zus, Ky Tran, keert terug naar Cabramatta voor zijn begrafenis. Er is maar weinig aandacht van de politie voor Denny’s dood, dus zet Ky haar verdriet opzij om zelf getuigen op te sporen. Bij elke ontmoeting pelt ze een nieuwe laag af van de plek die haar en Denny heeft gevormd en ziet ze de complexe trauma’s onder ogen die op de aanwezigen drukten op de avond dat haar broer stierf. Een buitengewoon, meeslepend familiedrama, dat laat zien wat een tragische gebeurtenis doet met een familie, vriendschappen en een immigrantengemeenschap.

IJzersterke opbouw
Dit karaktergedreven verhaal is opgedeeld in dertien hoofdstukken. In elk hoofdstuk is een ander karakter aan het woord. In de helft van de hoofdstukken is dit Ky (Kie – niet Kai). We lezen over de manier waarop zij en Denny zijn opgegroeid. Ook achterhalen we samen met haar wat er is voorgevallen op de avond van Denny’s moord. De moord vond plaats in een restaurant dat voornamelijk bezocht werd door mensen uit de Australisch-Vietnamese gemeenschap – een gemeenschap die maar (heel) beperkt wordt begrepen en geaccepteerd in Sydney. Door haar Vietnamese en journalistieke achtergrond heeft Ky daar zo haar methodes voor; het interviewen van ooggetuigen is daar de belangrijkste van. In de andere hoofdstukken leren we de ooggetuigen kennen, en kunnen zo langzaamaan construeren wat er is voorgevallen. Lien heeft het verhaal dus ijzersterk opgebouwd. Door de wisseling in perspectief en tijd wil – nee, moet – je verder blijven lezen!

“Ze wilde zoveel zeggen (…). Verontschuldigen, verklaringen, pijnlijke observaties waarvan ze wist dat er een wereld van waarheid achter zat – de woorden in haar hoofd haastten zich om in de juiste volgorde te gaan staan, maar botsten in hun paniek op elkaar en vielen om, en hoe wanhopig ze ook probeerde iets te zeggen, het enige wat haar lichaam haar toestond was snakken naar adem.”

Rake taal en interessante thema’s
Lien gebruikt rake taal om haar personages eigen te maken. Ieder met een eigen stem. De jonge Lulu, de feministische Minnie, de vlotte Flora. Dit brengt het verhaal tot leven. De verschillen en zeker ook overeenkomsten tussen hen worden prachtig geïllustreerd door Lien. De invloed van het verleden is niet te ontkennen – het voert door op acties van mensen, de relaties tussen mensen en daarmee de hele gemeenschap. Zelfs, of misschien, daar waar níét over gesproken wordt. De gedachten en gevoelens van deze personages nemen ons mee in je buitengesloten voelen, in racisme en in complexe familiebanden. Een huis dat geen thuis is. Lien heeft dat ontzettend mooi gedaan.

Kortom
Waar we niet over praten is een krachtig verhaal, met een ijzersterke opbouw, interessante thema’s en levendige personages. Hoewel de flaptekst misschien doet denken dat dit voornamelijk een thriller of whodunnit is, is dat eigenlijk bijzaak in het verhaal. De moord op Denny kan worden gezien als een middel om Ky’s persoonlijke groei te illustreren. De uiteenrafeling van de thema’s cultuur, intergenerationele trauma’s en relaties vanuit verschillende perspectieven is wat dit boek de moeite waard maakt. Of eigenlijk, meer dan de moeite waard maakt!

Beoordeling