De onderstroom – Benjamin Myers

De in West Yorkshire woonachtige Benjamin Myers schreef veel. Zo bracht hij non-fictie, muzikale biografieën, romans en poëzie uit. Hij won met dit werk onder andere de Portico Prize For Literature en de Northern Writers’ Award. Zijn zesde roman, De onderstroom, is de eerste die naar het Nederlands vertaald werd (door Anneke Bok). Het is een meesterwerk.

De tekst op het omslag
Engeland, kort na de Tweede Wereldoorlog. De zestienjarige Robert Appleyard verlaat het mijnstadje waar hij woont, op zoek naar werk en avontuur. Als hij bij de oostkust aankomt, ontmoet hij Dulcie Piper. Dulcie is drie keer zo oud als hij en woont met haar herdershond Butler in een gammel huisje. Ze is een ongewone, zeer onafhankelijke en slimme dame, die houdt van drank, lekker eten en harde grappen. Robert werkt in de tuin en Dulcie kookt voor hem. Terwijl Robert voor het eerst proeft van gebakken kreeft en poëzie, ontstaat er een onverwachte vriendschap die hun levens voorgoed zal veranderen.

Melancholisch mooi
De vriendschap tussen Robert en Dulcie is mooi in zijn eenvoud en melancholie. Ze ontmoeten elkaar toevalligerwijs, maar raken al snel nauw met elkaar verbonden. De liefde voor natuur en eten en de ervaren pijn zijn gemeenschappelijk. Myers weet de gevoelens van hen allebei haarfijn bloot te leggen en doet dat met prachtige woorden: “’Genot is geen misdaad,’ zei ze. ‘Het is een geboorterecht.’“ Veel van Myers’ zinnen zouden zo ingelijst kunnen worden.

“Ik liep een heel eind het grazige grasland op, ging daar even liggen luisteren naar het gonzen en ritselen in het gras en ik voelde dat de zon patronen van spattende sterren op mijn gesloten oogleden tekende.”

Een zintuigelijk feest
Wat Myers’ schrijfstijl in De onderstroom kenmerkt, is de grote aandacht voor de zintuigen. In detail wordt beschreven hoe eten smaakt en hoe wijn proeft: “Ik proefde een scherpe smaak en daarna kreeg ik een warm gevoel dat zich verspreidde door mijn slokdarm en borst, tot helemaal in mijn maag. Het was het eerste vocht dat ik dronk dat droog leek, hoewel het gevoel niet uitsluitend onaangenaam was.” Dat gebeurt ook voor geuren en geluiden. Dit intensiveert de beleving van het verhaal en dat is erg prettig. Waar menig schrijver lezers zal vervelen met een teveel aan details, doet Myers dat absoluut niet: dit gedetailleerde en zintuigelijk feest brengt een unieke leeservaring die de lezer kalmeert en de kleine dingen weer doet waarderen.

Kortom
De onderstroom is een boek dat mooi is in zijn eenvoud en melancholie. Het zet de lezer met beide benen op de grond en doet hem de wereld om zich heen vergeten. Het ontroert. De details zorgen ervoor dat Dulcie en Robert, hun gevoelens en het landschap tot leven komen. Een boek dat iedereen zou moeten lezen.

Beoordeling